انسجام و هدف مندی سوره های قرآن

نویسندگان

حمیدرضا بصیری

هیئت علمی دانشگاه علمه طباطبایی مینا شریعتی

دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در تقسیمات قرآنی، «سوره» بیشترین اهمیّت را دارد؛ زیرا خداوند تمام انسان ها را برای آوردن یک سوره به مبارزه دعوت کرده، ولی دربارۀ حدّی کمتر از سوره، ادّعای عجز نشده است. تقسیم قرآن به سوره خاستگاه بشری ندارد، بلکه پیامبر (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشتۀ وحی، نزول هر بسمله ای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقّی می کرد و معاصران نزول، مخصوصاً کاتبان وحی، با این امر آشنا بوده اند. این پرسش وجود دارد که سوره چه ویژگیی دارد که خداوند برای تحدّی با مخالفان، آوردن آن را مطالبه کرده است؟! چرا یک یا چند آیه می تواند کلام بشر باشد، ولی آوردن سوره، حتّی اگر مانند سورۀ کوثر تنها سه آیه باشد، از توان بشر خارج است؟ آیا چینش آیات درون سوره‎ها حکیمانه و برای غرض خاصّی است؟ اگر پاسخ به این سؤال مثبت است، حکمت قرار گرفتن مجموعه‎ای از آیات در ساختاری به نام سوره چیست؟ چرا تقسیم‎بندی کلّ آیات قرآن به 114 سوره، موضوع‎محور و مطابق با اسلوب متداول کُتُب علمی نیست؟ به عنوان مثال، چرا ابتدا سوره های اعتقادی با موضوع توحید، نبوّت، معاد و ... جدا از قصص و احکام و سایر موضوعات مطرح نگردیده است؟ این مقاله با روش توصیفی در صدد پاسخ به این سؤالات است. هر سوره مشتمل بر حکمتی الهی است که انسان را در مسیر کمال هدایت می کند.امکان ندارد سوره حکمتی داشته باشد، امّا آیات آن در راستای تحقّق آن حکمت نقشی ایفا نکنند. لذا سوره مجموعه ای هدفمند و منسجم است. خداوند با شناختی که از انسان، استعدادها و نیازهای وی دارد، برنامه ای کامل برای سعادت او ارائه داده است. لذا سخن او مخاطب محور و هدایتی است که بشر با علم محدودش نسبت به خویش و خدا و طریق رسیدن به او، هرگز توان آوردن چنین چیزی را ندارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انسجام واژگانی در قرآن بررسی سوره نور

این مقاله بررسی و کنکاش مختصری در کلام از منظر زبان‌شناسی متن‌بنیاد است که با تکیه بر اصول سخن‌کاوی، نقش انسجام واژگانی در سوره مبارکه نور را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. انسجام واژگانی به تحقق واژگان در متن از طریق تکرار و هم‌آیی می‌پردازد. این نوشتار شواهدی از چگونگی ایفای نقش انسجام واژگانی در متنیت قرآن را بیان می‌دارد، و سپس با بررسی نحوه عملکرد این روابط انسجامی، داده‌های حاصل از الگوی پیشین...

متن کامل

انسجام واژگانی در قرآن بررسی سوره نور

این مقاله بررسی و کنکاش مختصری در کلام از منظر زبان شناسی متن بنیاد است که با تکیه بر اصول سخن کاوی، نقش انسجام واژگانی در سوره مبارکه نور را مورد ارزیابی قرار می دهد. انسجام واژگانی به تحقق واژگان در متن از طریق تکرار و هم آیی می پردازد. این نوشتار شواهدی از چگونگی ایفای نقش انسجام واژگانی در متنیت قرآن را بیان می دارد، و سپس با بررسی نحوه عملکرد این روابط انسجامی، داده های حاصل از الگوی پیشین...

متن کامل

نگره ای جدید دربارة انسجام متنیِ سوره های قرآن کریم ‏

چگونگی چینش آیات در کنار یکدیگر از دیرباز مورد توجّه دانشمندان اسلامی در اعصار مختلف ‏بوده است. دانشمندانِ نخستین از «نظم» و «مناسبت» میان آیات سخن می گفتند و دانشمندان سدة ‏حاضر از «سوره به منزلة یک کلیت واحد» و «وحدت موضوعی سوره ها». در این مقاله ضمن ‏مروری سریع بر این تلاش ها، به نظریات جدید در حوزة زبان شناسی در زمینة تحلیل متن اشاره ‏شده و ضمن بیان مبانیِ نظری آنها، سعی در یافتن الگویی برای ت...

متن کامل

انسجام و هدف مندی مواد آموزشی در عرصة آموزش مهارت های زبان بررسی موردی لغَة الاعلام

چکیده تولید بسته های آموزشی هدف مند و مطابق با فرایند آموزش، که به انسجام و هماهنگی میان اجزا به خوبی توجه داشته باشد، از ضرورت های تحول و بهینه سازی نظام و ساختار آموزشی در هر جامعه است. این بایستگی در عرصة فراگیری های مهارتی، از جمله زبان، علاوه بر اهمیت بیش تر، دشواری های بیش تری دارد و دقت فراوان تری در فراهم آوردن مواد آموزشی می طلبد. کمبود چشم گیر منابع آموزشی در عرصة زبان عربی، هم در وجه...

متن کامل

انسجام و هدف مندی مواد آموزشی در عرصه آموزش مهارت های زبان بررسی موردی لغَه الاعلام

چکیده تولید بسته های آموزشی هدف مند و مطابق با فرایند آموزش، که به انسجام و هماهنگی میان اجزا به خوبی توجه داشته باشد، از ضرورت های تحول و بهینه سازی نظام و ساختار آموزشی در هر جامعه است. این بایستگی در عرصه فراگیری های مهارتی، از جمله زبان، علاوه بر اهمیت بیش تر، دشواری های بیش تری دارد و دقت فراوان تری در فراهم آوردن مواد آموزشی می طلبد. کمبود چشم گیر منابع آموزشی در عرصه زبان عربی، هم در وجه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سراج منیر

جلد ۴، شماره ۱۰، صفحات ۸۵-۱۰۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023